Γ. Κωνσταντοπούλου : Οι Μ.Ε.Θ. , η ασφάλεια, η θνητότητα και οι απλές κλίνες που «βαφτίζονται» Μ.Ε.Θ.

Η Γεωργία Κωνσταντοπούλου, Πνευμονολόγος- εντατικολόγος, επιμελήτρια Β’, ΜΕΘ ΓΝ Νίκαιας , σε μια συνέντευξη εφ όλης της ύλης για τις Μ.Ε.Θ. και τους διασωληνωμένους ασθενείς εκτός αυτών, στον 98.4 , εξηγεί γιατί είναι ατόπημα , επίσημα χείλη να εκφέρουν την άποψη ότι είναι  ασφαλές να νοσηλεύονται διασωληνωμένοι ασθενείς εκτός ΜΕΘ,  και λάθος η άποψη  ότι «αν σε μία απλή κλίνη άλλης κλινικής προσαρτήσουμε έναν αναπνευστήρα και ένα μόνιτορ μετατρέπεται σε κλίνη ΜΕΘ» και ότι όλες οι κλίνες που «βαφτίστηκαν» ΜΕΘ «πληρούν όλες τις προδιαγραφές»… Κατά αντιστοιχία, εξηγεί γιατί η θνητότητα εντός και εκτός ΜΕΘ στην Ελλάδα, παρά τις ολοήμερες μάχες γιατρών και νοσηλευτών με κάθε μέσο, είναι υψηλότερα σε δείκτες από άλλες χώρες με ανάλογες καταγραφές. Όπως τονίζει , η Μονάδα Εντατικής Θεραπείας απαρτίζεται από ένα σύνολο υλικοτεχνικών υποδομών (όχι μόνο μόνιτορ και αναπνευστήρες), που λειτουργούν σε χώρο με συγκεκριμένες προδιαγραφές ασφαλείας, από εξειδικευμένο και επαρκές προσωπικό, με στόχο τη συνεχή – αδιάκοπη παρακολούθηση του ασθενούς και την άμεση θεραπευτική παρέμβαση όταν είναι απαραίτητο.

Αντλίες χορήγησης φαρμάκων επιτρέπουν τη χορήγηση ενδοφλέβιας αγωγής με απόλυτη ακρίβεια και ασφάλεια. Ο τρόπος χορήγησης της φαρμακευτικής αγωγής στη ΜΕΘ διαφέρει, υπάρχουν δε φαρμακευτικές ουσίες που είναι επισφαλές να χορηγούνται εκτός ΜΕΘ – είτε γιατί έχουν ειδικό τρόπο χορήγησης είτε γιατί απαιτείται διαρκής παρακολούθηση κατά τη χορήγησή τους – και γι’ αυτό δεν χρησιμοποιούνται σε ασθενείς νοσηλευόμενους εκτός ΜΕΘ, ακόμα κι αν τις έχουν ανάγκη. Ο διασωληνωμένος ασθενής που παραμένει σε καταστολή επί μακρόν αναπτύσσει μέρα με τη μέρα σειρά παθολογικών καταστάσεων, π.χ. μυοπάθεια, οι οποίες χρήζουν επίσης εξειδικευμένης παρακολούθησης και φροντίδας. Κάθε μέρα που παραμένει ένας διασωληνωμένος ασθενής εκτός ΜΕΘ είναι εις βάρος του, καθώς μειώνονται κατά πολύ οι πιθανότητες επιβίωσής του.

Στη ΜΕΘ απασχολούνται γιατροί διαφόρων ειδικοτήτων, νοσηλευτές, νοσοκόμοι, φυσικοθεραπευτές, τραυματιοφορείς και πολλοί άλλοι. Όλοι τους πρέπει να είναι εξειδικευμένοι ή με εμπειρία στη διαχείριση του βαρέως πάσχοντος. Η αναλογία γιατρών ανά κλίνη είναι: 6 γιατροί για τις 6 πρώτες κλίνες και ένας γιατρός ανά 3 κλίνες επιπλέον των 6 (π.χ. για μία μονάδα 24 κλινών τουλάχιστον 12 γιατροί). Ο αριθμός αυτός είναι ο ελάχιστος προκειμένου να λειτουργήσει με ασφάλεια το τμήμα και αφορά αποκλειστικά εξειδικευμένους γιατρούς, δεν συμπεριλαμβάνονται οι εκπαιδευόμενοι. Η αντίστοιχη αναλογία για το νοσηλευτικό προσωπικό είναι μίνιμουμ 3 νοσηλευτές ανά ασθενή, ενώ ήδη σε άλλα κράτη η αναλογία αυτή έχει διευρυνθεί σε 4/1, 5/1 και παραπάνω σε ορισμένες περιπτώσεις. Δηλαδή σε μία ΜΕΘ 24 κλινών ελάχιστος αριθμός νοσηλευτών 72 (αναλογία 3/1), χωρίς να συμπεριλαμβάνονται σ’ αυτόν τον αριθμό εκπαιδευόμενοι, νοσοκόμοι και λοιπό βοηθητικό προσωπικό. Οι αναλογίες αυτές δεν υφίστανται στην Ελλάδα ούτε κατά διάνοια, ούτε στις ήδη υπάρχουσες ΜΕΘ, πόσο μάλλον στις νεοσύστατες βαφτισμένες «κλίνες ΜΕΘ»…

Ένας άλλος σημαντικός λόγος που πρέπει να υπάρχει επάρκεια προσωπικού είναι ο έλεγχος των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Εχει αποδειχθεί ότι παρά τα προστατευτικά μέτρα, τα ανθεκτικά μικρόβια που αποικίζουν τους ασθενείς των ΜΕΘ είναι ιδιαίτερα μεταδοτικά και ο καλύτερος τρόπος αναχαίτισής τους είναι η μεγαλύτερη αναλογία νοσηλευτών ανά ασθενή. Δηλαδή, αν ένας νοσηλευτής φροντίζει στη βάρδιά του 3 ασθενείς, έχει μεγαλύτερη πιθανότητα μετάδοσης μικροβίων μεταξύ των ασθενών αυτών σε σχέση με το να φρόντιζε 2 ή 1, παρά τη λήψη όλων των προστατευτικών μέτρων. Και ποια είναι τα μέτρα αυτά: Γάντια, ποδιές μίας χρήσης, αντισηπτικά κ.ά., εκπαίδευση για τη σωστή περιποίηση των ασθενών και επαρκής χώρος.

Δεν μπορούμε να μιλάμε για έλεγχο λοιμώξεων στις ΜΕΘ και κατ’ επέκταση για μείωση της θνητότητας που αυτές προκαλούν, όταν υπάρχουν μονάδες στις οποίες νοσηλευτής περιποιείται έναν ασθενή και η πλάτη του ακουμπάει στο κρεβάτι του διπλανού ασθενούς.